Fragment wspomnień mojego taty: …”Wojna wszystko przerwała. Jak czasami wcześniej dostałem do ręki jakieś gazety pełno tam było wielkich słów, że jesteśmy silni, zwarci i gotowi? A jak wybuchła wojna i przyszedł czas walki o przetrwanie okazało się, że to tylko puste słowa. Gdy do Bielska zbliżały się wojska niemieckie, to od wczesnych godzin rannych rosnący tłum uciekinierów z okolic, w których trwały walki, szedł na wschód w stronę Kęt i Wadowic. Niesiono dobytek, jaki kto mógł na plecach unieść i z myślą, że nasza obrona powstrzyma najeźdźców. W tej masie przerażonych ludzi byłem ja z rodzicami i nieco starszym bratem Edkiem. Szliśmy pieszo polnymi drogami. Tata był silny. Niósł wiklinowy kosz, do którego mama włożyła bieliznę i najpotrzebniejsze ubrania, nieco żywności jaka została w domu. Ja z bratem nieśliśmy, co się dało. Po około 10 kilometrach marszu, brakło siły dźwigać.  Stanęliśmy. Tata milczał, a mama ze łzami w oczach, kolejno przeglądała wszystkie rzeczy i więcej jak połowa z tego co zabraliśmy, została w krzakach. Potem szliśmy z innymi uciekinierami dalej.”  …”Doszliśmy głodni i zmęczeni do Kęt. Tam na dworcu stały lokomotywy z wagonami towarowymi, do których ludzie pchali się na siłę. Parę takich składów ruszyło na wschód. Jechaliśmy krótko. Nadleciały niemieckie samoloty, zniszczyły tory przed nami i już spokojnie w te unieruchomione pociągi pełne modlących się w trwodze cywilów – większości kobiet i dzieci, bombardowały i ostrzeliwały z działek i karabinów maszynowych. Ja samolotów i ostrzeliwania z broni maszynowej nie słyszałem. Odczuwałem tylko te potworne wstrząsy, gdy w sąsiednie wagony trafiały bomby. Ludzie w popłochu wyskakiwali z rozwalonych i płonących wagonów bez swojego dobytku i kryli się w lesie. Widziałem wszędzie pełno krwi i uciekających ludzi.” …Nie wszyscy zdążyli uciec, dużo ich zginęło i było rannych. Nam się udało ujść z życiem. Szliśmy dalej w powiększającej się gromadzie, nie pamiętam gdzie. Martwi i ranni pozostali bez pomocy przy zbombardowanym pociągu, a zbliżała się noc.” …”Dużo jeszcze można pisać, ale się streszczam. Nie pamiętam jak i czym i w jakim czasie nasza malejąca grupa idąc bocznymi drogami, przeważnie po zmroku lub nocą, dotarła do Niska, nad Sanem. Nocą dlatego, że w dzień niemieckie samoloty atakowały wszystko, co się ruszało, czy to byli cywile, czy rozproszone oddziały naszych wojsk. I na tym koniec. Nie było gdzie dalej i po co iść, bo najeźdźca już dawno nas wyprzedził, a za Sanem już wojska rosyjskie stały. Pozostało tylko jedno, czyli wracać w swoje strony.” …”Z Krakowa, częściowo pieszo, częściowo towarowym wagonem, nieludzko zmęczeni wróciliśmy do naszej wsi, do Kóz, do naszego mieszkania. Wróciliśmy z paroma tylko węzełkami, i bez wyniesionego dobytku, który został porzucony lub pogubiony w czasie tej wędrówki, trwającej ponad miesiąc.”

Komentarze