Powrót z pracy w Fabryce Śrub Bartelmußa (1929?); status quo ante i post ante 01Rodzaj: Zdjęcie, Autor: KLK, Dodano: 2022-12-13 18:39:23 Rok zrobienia zdjęcia: 1929 (?) Kategoria: Ulicówka, Fabryki i Firmy, Portrety mieszkańców, Panny Waleria i Maria Dudekówny już wcale nie takie dzierlatki: Walercia (Mama!) 26 lat, Maniu („beniaminek” rodzinny) 21 lat i zaliczają się do bardziej poważanych pracownic biurowych (stenografia, stenotypia, korespondencja) największej w Polsce fabryki śrubiarskiej Bartelmuß & Suchy. Z wyglądu ich przebija dobrobyt jaki nastał w tej zubożałej po śmiertelnym wypadku w 1914 roku Ojca – żywiciela rzemieślniczej rodziny, po tym – gdy wreszcie cała szóstka potomstwa podjąć mogła – pryzwoicie płatną pracę w dopiero co nastałej wolnej Polsce. Dosyć powiedzieć, że Waleria jako sekretarka prywatna współwłaściciela Firmy – zarabiała ponad 300.- złotych miesięcznie! Miejsce w którym je widzimy znane jest każdemu Bielszczaninowi: to łącznik (obecnie ul. Zamenhofa) ulicy 3 Maja z ulicą Wałową widoczną w głębi; z prawej strony za zakrzewioną skarpą biegnie w wykopie linia kolejowa ku tunelowi i dalej do Żywca. Dominujące w głębi zdjęcia za torami kolejowymi zabudowania fabryczne, to dzielnica fabryk metalowych: Fabryka Wyrobów Miedzianych i Metalowych Quissek & Geppert, Fabryka Śrub i Towarów Metalowych Bartelmuß & Suchy oraz Fabryka Wyrobów Emaliowanych S.A – powstałych wszystkie w ostatnich latach XIX wieku. Na prawym skraju widoczne są zabudowania Gazowni Miejskiej z 1864 roku – jednej ze starszych na ziemiach polskich! No dobrze – ale co obie panny, a także widoczne niżej dwie włościanki w charakterystycznych dla okolicy Bielska strojach: ciemna spódnica z białym fartuchem, jasny kaftan i wielka chusta na głowie, szukają na tym zdjęciu w samo południe? Pospekulujmy: może mamy sobotę, a zatem przerwa obiadowa wypada w tym dniu wcześniej, Dudekówny spieszą na obiad do nieodległego domu Cieszyńska Nr 1, a „chłopki” niespiesznie czekają, aż mężowie-robotnicy zjedzą przyniesiony im w „dwojakach” obiad! Patrząc na to pogodne zdjęcie rodzinne z okresu gdy lata głodowej dla ludności B-B I. Wojny Światowej pozostały już tylko złym wspomnieniem, ani nie pomyślimy, że poprzedza ono okres Wielkiego Kryzysu Światowego 1929–1933 z jego stagnacją gospodarczą i klęską bezrobocia… To samo miejsce w innym czasie.Rodzaj: Zdjęcie Użytkownik: KLK Dodano: 2022-12-13 Rok wydania pocztówki (zrobienia zdjęcia): 1890-1899 Rodzaj: Zdjęcie Użytkownik: KLK Dodano: 2022-12-13 Witaj Wieśku, coś mi nie wyszło z komentarzem do "sztychu fabryk Bartelmußa", wytnij proszę duplkat i w jego miejsce zamieść poniższy komentarz: Sztych firmowy bielskich zakładów Bartelmußa & Suchego z przełomu wieków XIX/XX Podpisany: „Moritz Bartelmuß – Bielitz – Schrauben- und Metallwarenfabriken“ (Moritz Bartelmuß – Bielsko – Fabryki Śrub i Wyrobów Metalowych) Na sztychu głównym podpisanym „Schraubenwerk” (Zakład Śrubiarski) przyległym do bocznicy kolejowej bielskiego Dworca Towarowego, widać z poziomu ul. 3 Maja główny 3-piętrowy budynek fabryczny połączony przewiązką z długim 2-piętrowym budynkiem położonym przy ulicy Johannyego (Podwale), tamże kotłownia z wysokim kominem i po stronie południowej jeszcze jeden 2-piętrowy budynek fabryczny. Natomiast część północną działki fabrycznej zajmują liczne parterowe i piętrowe budynki warsztatowo-magazynowych stłoczone pomiędzy terenem kolejowym i ul. Johannyego (Podwale). Mniejszy sztych górny podpisany „Eisenindustrie” (Obróbka Surowca Żelaznego) przedstawia niewielki zakład z centralnym piętrowym budynkiem przemysłowym o dachu 2-połaciowm i przybudówką – zapewne kotłowni, bo za nią wysoki komin fabryczny. Na obrzeżu terenu długie parterowe hale przemysłowe i typowa wiata składowa. Drugi sztych górny opisany „Gesenkschmiede” (Kuźnia Matrycowa) przedstawia wielki plac manewrowy otoczony dwustronnie wydłużonymi wielkimi budynkami hal przemysłowych, z których lewa ma nadbudówki, w tym kotłownię z wysokim kominem fabrycznym, prawa liczne niewysokie kominy. W głębi widoczna granicząca z Kuźnią Gazownia Miejska z wysokimi zbiornikami i prażalnią, teren ten rozciąga się po drugiej stronie ul. Johannyego (Podwale). Rodzaj: Zdjęcie Użytkownik: KLK Dodano: 2022-12-13 Rok wydania pocztówki (zrobienia zdjęcia): 2022 Mówiąc otwarcie: spoza parkujących na lewym poboczu i zjeżdżających ul. Zamenhofa ciągłym sznurem osobówek niewiele da się dostrzec z krajobrazu archiwalnego! Zaś wyrośnięte drzewa i zakrzewienie nie pozwala za bardzo zobaczyć stary teren fabryczny po drugiej stronie bocznic kolejowych. Trzeba już zejść dużo niżej – bliżej ul. Wałowej, aby dostrzec jakiś budynek pasujący choć trochę obrysem dachu do widoku archiwalnego. Najbardziej epatujące: zupełny brak kominów i typowych zabudowań fabrycznych – B-B zda się miastem bez przemysłu! Ino te wyrosłe niczym grzyby po deszczu budynki marketów i banków, jak ten widoczny kolos Banku Śląskiego pomiędzy Podwalem i Gazowniczą… Rodzaj: Zdjęcie Użytkownik: KLK Dodano: 2022-12-13 Rok wydania pocztówki (zrobienia zdjęcia): 2022 Dodaj swój komentarz : |
Kategorie Bielsko-Biała ArchitekturaBielski SyjonFabryki i FirmyGóry w mieścieHoteleInneKlimczokKomunikacjaKoszaryKościołyLitografieLotnictwoMilitariaMostyNad wodąOsiedlaPanorama miastaPlacePoczta GłównaPomniki i rzeźbyPortrety mieszkańcówRatuszRynekSportStefanka - Kozia GóraSynagogiSzkołySzyndzielniaTeatr MiejskiUlicówkaWolny czasWspomnienie PRL-uWysadzony tunelWysoki TrotuarWzgórzeZamek SułkowskichZdarzeniaZ archiwum XBielsko-Biała dzielnica: AleksandrowiceCygański Las i okoliceHałcnówKamienicaKomorowiceLeszczynyLipnikMikuszowice Kr.Stare BielskoStraconkaWapienicaAndrychówBystraCieszynCzaniecCzechowice - DziedziceGrodziecIłownicaInna miejscowośćIstebnaJasienicaJaworzeKętyKobierniceKozyLigotaŁodygowiceMazańcowiceMiędzybrodzieMiędzyrzeczeOświęcimPisarzowicePorąbkaRudzicaSchroniska GórskieSkoczówSzczyrkUjsołyUstrońWilamowiceWilkowice KościółMagurkaUzdrowiskoWisłaZawojaZwardońŻywiecPowiadom mnie o nowościach: Statystyka
|